Microplastic, micro beads, microfibers là gì? Tác hại của hạt vi nhựa, sợi vi nhựa như thế nào?

Microplastic là tên tiếng Anh của hạt vi nhựa là các mảnh nhựa kích thước nhỏ hơn 5 mm. Micro beads hay plastic microbeads là hạt nhựa rất rất nhỏ không thể nhìn thấy. Microfibers là những sợi nhựa rất nhỏ có nguồn gốc từ vải tự nhiên và vải tổng hợp.

Microplastic, micro beads, microfibers là gì?

Hạt vi nhựa (Microplastic) là gì?  

Microplastic là các hạt nhựa có kích thước từ 0,33 mm đến 5 mm. Microplastic có nguồn gốc từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm các mảnh nhựa lớn hơn đã vỡ ra, các hạt nhựa được sử dụng để sản xuất nhựa hoặc ở dạng microbead. 

Micro beads là gì?

Microbead là các hạt nhựa nhỏ, thực sự thường nhỏ hơn hai milimét. Thành phần của microbead có thể thay đổi và thường bao gồm polyetylen (PE) hoặc polypropylen (PP), polyetylen terephthalate (PET), polymethlyl methacrylate (PMMA) hoặc nylon. 

Những sản phẩm có chứa plastic microbead? 

Có thể hàng ngàn sản phẩm chăm sóc cá nhân được bán trên toàn cầu có các hạt nhựa rất nhỏ được tích hợp trong đó. Những hạt này có trong các sản phẩm như dầu gội và tẩy tế bào chết. Thậm chí, trong sản phẩm mỹ phẩm như kem chống nắng, kem dưỡng ẩm và trang điểm, cũng có thể chứa microbead.

Tác hại của hạt vi nhựa là gì?

Microplastic không thể hoặc hầu như không được phân biệt bằng mắt thường và đi vào hệ thống thoát nước thông qua cống tắm.

Các nhà máy xử lý nước thải không được thiết kế để lọc hạt vi nhựa từ nước thải. Hạt vi nhựa không bị phân hủy nên đó là lý do quan trọng nhất tại sao cuối cùng chúng lan ra biển gây ô nhiễm hạt vi nhựa.

Tại đây, các microbead nhựa hấp thụ các chất ô nhiễm hữu cơ dai dẳng (hóa chất độc hại lâu dài như thuốc trừ sâu, dầu động cơ...) và các hóa chất công nghiệp khác...

Các loài cá mà con người đánh bắt để làm thức ăn đã ăn các hạt vi nhựa với tốc độ đáng báo động và các chất độc được hấp thụ trong các chất dẻo đó chuyển vào thịt cá. Các hạt càng nhỏ, càng lớn thì nguy cơ chúng xâm nhập vào tế bào và mô và khả năng gây ra tác dụng phụ đối với các tế bào và cơ quan miễn dịch càng lớn.

Làm sao để biết sản phẩm rửa mặt hay đánh răng có chứa microbead?

Hầu hết mọi người không biết rằng những hạt nhỏ đó thực sự là những mảnh nhựa! 

Tại Hoa Kỳ, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) yêu cầu rằng nếu một sản phẩm có chứa microbead, công ty phải liệt kê các thành phần.

Không phải tất cả các quốc gia đều yêu cầu điều này, nhưng nhiều nhà sản xuất vẫn liệt kê thành phần trong sản phẩm. 

Nếu bạn thấy bất kỳ thành phần nào sau đây trong sản phẩm mình sử dụng như: polyethylen, polypropylen, polyetylen terephthalate hoặc polymethyl methacryit. Tức là bạn đang sử dụng microbead.

Tại sao không thể thay thế microbead bằng sản phẩm tự nhiên? 

Theo Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc, microbead lần đầu tiên xuất hiện trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân khoảng năm mươi năm trước và ngày càng thay thế các thành phần tự nhiên. 

Năm 2012, vấn đề này vẫn còn tương đối xa lạ, với sự phong phú của các sản phẩm có chứa microbead trên thị trường và người tiêu dùng thì không nhận ra sự nguy hiểm của chúng.

Ngoài ra, các công ty muốn dùng nhựa trong các sản phẩm vì nó rẻ và dễ kiếm nguồn. Nhưng quan trọng hơn, microbead mịn hơn so với các lựa chọn thay thế tự nhiên như vỏ quả mơ, đậu jojoba và đá bọt. 

Làm gì để ngăn chặn microbead? 

Vào năm 2015, Hoa Kỳ ban hành luật liên bang để cấm microbead. Dự án Story of Stuff đã dẫn đầu một liên minh gồm hơn 100 nhóm để đẩy lùi luật pháp nhà nước được tài trợ bởi ngành công nghiệp, và cuối cùng đã thành công. 

Hiện tại, các quốc gia khác bao gồm Canada, Úc, Vương quốc Anh và nhiều quốc gia khác đang xem xét luật cấm sử dụng microbead.

Chiến dịch Beat the Microbead hiện được 95 NGO từ 40 quốc gia trên toàn thế giới ủng hộ. Hơn nữa, chiến dịch này muốn các thương hiệu mỹ phẩm không sử dụng microplastic. 

Microfibers là gì?

Các sợi vi nhựa là những sợi rất nhỏ giống như sợi có thể đến từ cả vải tự nhiên và vải tổng hợp. Đường kính của sợi này nhỏ hơn 10 micromet và chỉ bằng 1/5 đường kính sợi tóc của chúng ta. Microfiber có nhiều tính năng từ sự mềm dẻo, hấp thụ đến khả năng chống thấm nước, tĩnh điện và lọc khuẩn.

Các sợi vi nhựa đã nổi lên như một lĩnh vực nghiên cứu tương đối mới khi các nhà nghiên cứu tiến hành nhiều cuộc điều tra khác nhau như vấn đề các sợi vi nhựa từ vải tổng hợp bị rơi ra trong quá trình giặt quần áo thông thường. 

Giống như bụi và nhiều loại hạt nhỏ khác, microfibers đã được tìm thấy trong đại dương, sông, đất nông nghiệp, động vật biển và nước ngọt, cũng như các sản phẩm tiêu dùng.

Làm gì để giải quyết Microfibers?

Các chuyên gia đang cố gắng xác định chính xác hơn nơi xuất phát của các sợi vi nhựa, chúng được tạo ra từ đâu, bao nhiêu trong số chúng vào môi trường và cách con người và động vật tương tác với sợi vi nhựa. 

Các bên liên quan trong các lĩnh vực, bao gồm các nhà sản xuất nhựa, đang hợp tác trong công việc này. Các nhà sản xuất nhựa đang giúp các nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về các sản phẩm, vật liệu, quy trình sản xuất và các giai đoạn mà sợi vi sợi nhựa xuất hiện trong môi trường. 

Các nhà khoa học đang tập trung nghiên cứu về một số lĩnh vực về sợi vi nhựa như:

• Làm thế nào sợi vi nhựa xâm nhập và di chuyển vào môi trường?
• Làm thế nào sợi vi nhựa phân hủy trong môi trường?
• Liệu các sợi vi nhựa có ảnh hưởng gì đến hệ sinh thái, động vật và sức khỏe con người không?
• Liệu sản phẩm hoặc vật liệu có thể được thiết kế để giảm ô nhiễm sợi vi nhựa?
• Các quy trình để lọc hoặc loại bỏ các sợ vi nhựa đã xâm nhập vào môi trường?

Giải pháp đặt ra để xử lý sợi vi nhựa?

Năm 2018, Hiệp hội Công nghiệp ngoài trời (OIA), hợp tác với Tập đoàn ngoài trời châu Âu và các tổ chức khác, đã phát triển một lộ trình xuyên suốt ngành công nghiệp khác để điều phối các hành động xử lí sợi vi nhựa. 

Lộ trình được thiết kế để thúc đẩy việc thu thập dữ liệu cần thiết để hiểu rõ hơn các nguồn và nguyên nhân của việc xuất hiện microfiber trong môi trường và thực hiện các giải pháp phù hợp. 

Ngoài ra, một số sản phẩm mới được tích hợp công nghệ giúp lọc các sợi vi nhựa trong máy giặt và các nhà sản xuất dệt đang phát triển các loại vải mới cải tiến với việc giảm rụng microfibers.

Microfibers ảnh hưởng đến môi trường thế nào?

Các nhà khoa học hiện đang xem xét kỹ hơn về microplastic và microfibers trong môi trường. Dựa trên những gì các nhà khoa học nghiên cứu thì những vật liệu này có khả năng làm tổn thương hệ sinh thái, động vật hoặc con người.

Khi quần áo được máy giặt, các loại vải tổng hợp sẽ giải phóng các sợi nhỏ: cái gọi là microfibers. Đây thực chất là những mảnh nhựa siêu nhỏ, giống như các microbead bạn tìm thấy trong mỹ phẩm.

Quần yoga, bất cứ thứ gì làm từ lông cừu, quần áo thể thao và vật liệu tổng hợp đều giải phóng hàng trăm ngàn microfibers khi giặt chúng trong máy giặt. 

Một chiếc áo khoác lông cừu có thể giải phóng tới 2 gram microfibers mỗi lần giặt, hoặc khoảng 250.000 sợi! Một số microfibers được loại bỏ bằng cách xử lý nước thải. Tuy nhiên, 40% trong số chúng bị thải ra sông và cuối cùng là biển.

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Khoa học và Công nghệ Môi trường đã kết luận rằng các vi sợi tổng hợp chiếm tới 85% các mảnh vụn bờ biển trên toàn thế giới. Và các nhà nghiên cứu cho rằng nguyên nhân chính xuất phát từ việc giặt quần áo.

Dường như không có nơi nào trên Trái đất không bị ảnh hưởng bởi các vi sợi.

Các nhà khoa học về môi trường có trụ sở tại Bozeman, Mont. Đã thu thập được 2.500 mẫu trên toàn thế giới và phát hiện ra rằng một con số khổng lồ 78% có chứa microplastic.

Điều đó đặc biệt đáng báo động, bởi vì các vi chất chứa và / hoặc hấp thụ các hóa chất độc hại như biphenyls polychlorin hóa (PBC), bisphenol A (BPA), phthalates và hydrocarbon hydrocarbon gây hại đến sức khỏe con người rất khủng khiếp.